สบู่ดำ เป็นพืชน้ำมันชนิดหนึ่งน้ำมันที่ได้จากเมล็ดสบู่ดำ สามารถใช้กับเครื่องยนต์ดีเซลที่
เกษตรกรใช้อยู่ได้โดยไม่ต้องใช้น้ำมันชนิดอื่นผสมอีก ใช้เป็นสมุนไพรรักษาโรค ใช้ปลูกเป็นแนว
รั้ว เพื่อป้องกันสัตว์เลี้ยงเข้าทำลายผลผลิต เนื่องจากมีสารพิษ Hydrocyanic มีกลิ่นเหม็นเขียว
สบู่ดำจึงเป็นพืชที่น่าให้ความสนใจ เป็นอย่างยิ่งในสภาวะที่ราคาน้ำมันดีเซลมีราคาสูงอย่างใน
ปัจจุบัน สบู่ดำมีชื่อทางวิทยาศาสตร์ว่า Jatropha CurcasLinn. อยู่ในวงศ์ไม้ยางพารา ซึ่งเป็น
พืชพื้นเมืองของทวีปอเมริกาใต้ ชาวโปรตุเกสนำเข้ามาปลูกในประเทศไทยในช่วงปลายสมัยกรุง
ศรีอยุธยา เพื่อนำมาบีบน้ำมันสำหรับทำสบู่ ปัจจุบันสบู่ดำมีปลูกอยู่ทั่วทุกภาคของประเทศไทย
มีชื่อเรียกแตกต่างกันไป เช่น ภาคเหนือเรียกว่ามะหุ่งฮั้ว ภาคตะวันออกเฉียงเหนือเรียกว่ามะเยา
หรือสีหลอด ภาคใต้เรียกว่ามาเคาะ

          ประโยชน์ของสบู่ดำ
               1.ยางจากก้านใบ ใช้ป้ายรักษาโรคปากนกกระจอก ห้ามเลือด แก้ปวดฟัน แก้ลิ้น
เป็นฝ้าขาว โดยผสมกับน้ำนมมารดาป้ายลิ้น
               2.ลำต้น  ตัดเป็นท่อนต้มน้ำให้เด็กกินแก้ซางตาลขโมย ตัดเป็นท่อนแช่น้ำอาบแก
้โรคพุพอง ใช้เป็นแนวรั้วป้องกันสัตว์เลี้ยง เช่น โค กระบือ ม้า แพะ เข้าทำลายผลผลิต
               3.เมล็ด  อัดบีบเป็นน้ำมัน ใช้ทดแทนน้ำมันดีเซล  ใช้บำรุงรากผม ใช้เป็นปุ๋ยอินทรีย์
โดยใช้กากที่เหลือจากการหีบน้ำมัน ซึ่งมีธาตุอาหารหลัก มากกว่าปุ๋ยหมักและมูลสัตว์หลายชนิด
ยกเว้นมูลไก่ที่มีฟอสฟอรัส และโปรแตสเซี่ยม มากกว่า และยังมีสารพิษ Curcin มีฤทธิ์เหมือน
สลอด เมื่อกินเข้าไปแล้วจะทำให้ท้องเดิน

        ต้นสบู่ดำ เป็นไม้พุ่มยืนต้นขนาดกลาง ความสูง 2-7 เมตร อายุยืนไม่น้อยกว่า 20 ปี
ลำต้นและยอดคล้ายละหุ่ง แต่ไม่มีขน ลำต้นเกลี้ยงเกลาใช้มือหักได้ง่ายเพราะเนื้อไม้ไม่มีแก่น
ใบหยักคล้ายใบละหุ่งแต่หยักตื้นกว่า มี 4 หยัก

         การสกัดน้ำมันสบู่ดำ
               1. การสกัดในห้องปฏิบัติการโดยใช้วิธีบดให้ละเอียด   แล้วสกัดด้วยตัวทำละลาย
ปิโตรเลี่ยมอีเทอร์ จะได้น้ำมัน 34.96 % จากเมล็ดรวมเปลือก และ 54.68 % จากเนื้อเมล็ด
               2. การสกัดด้วยระบบไฮดรอริค จะได้น้ำมันประมาณ 25-30 % มีน้ำมันตกค้างใน
กาก 10-15 %
               3. การสกัดด้วยระบบอัดเกลียว จะได้น้ำมันประมาณ 25-30 % มีน้ำมันตกค้างใน
กาก 10-15 %

        ผลสบู่ดำ  ผลมีลักษณะเป็นพู  โดยส่วนมากจะมี 3 พู สีเขียวอ่อน เวลาสุกแก่จัดจะมีส
ีเหลืองอายุของผลสบู่ดำ ตั้งแต่ออกดอกถึงผลแก่ ประมาณ  60 – 90 วัน

          เมล็ดสบู่ดำ   เมล็ดมีสีดำ ขนาดเล็กกว่าเมล็ดละหุ่งพันธุ์ลายขาวดำเล็กน้อย สีตรง
ปลายเมล็ดมีจุดสีขาวเล็ก ๆ ติดอยู่ ความยาวประมาณ 1.7 – 1.9 เซนติเมตร หนาประมาณ 0.8
– 0.9 เซนติเมตร น้ำหนัก 100 เมล็ด ประมาณ 69.8 กรัม

       การขยายพันธุ์สบู่ดำ
               1. เพาะเมล็ด เมล็ดสบู่ดำไม่มีระยะพักตัว สามารถเพาะในถุงเพาะหรือกระบะทราย
ก็ได้อายุประมาณ 2 เดือนจึงนำไปปลูก สำหรับต้นที่ได้จากการเพาะเมล็ด จะให้ผลผลิตได้
ประมาณ8 – 10 เดือนหลังปลูก
                  2. การปักชำ ต้องคัดท่อนพันธุ์ที่มีสีเขียวปนน้ำตาลเล็กน้อย หรือกิ่งที่ไม่อ่อนและ
แก่เกินไป ความยาว 50 เซนติเมตร โดยปักลงในถุงเพาะหรือกระบะทรายก็ได้ ใช้เวลาปักชำ
ประมาณ 2 เดือนจึงนำไปปลูก โดยจะให้ผลผลิตหลังปลูก ประมาณ 6 – 8 เดือน
               3.การเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อ  ปัจจุบันกรมวิชาการเกษตรได้ทำการขยายพันธุ์โดยการเพาะ
เลี้ยงเนื้อเยื่อได้แล้ว ซึ่งได้ผลเหมือนกับการเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อพืชชนิดอื่นทั่วไป